Jump to content

Handboek:Moderatoren

From mediawiki.org
This page is a translated version of the page Manual:Administrators and the translation is 100% complete.

Moderatoren zijn wikigebruikers die lid zijn van de 'sysop' gebruikersgroep. De wikisoftware heeft veel mogelijkheden die alleen voorbehouden zijn aan deze gebruikers, de functies zijn hartstikke belangrijk.

Moderatortools

Beveiliging

Moderatoren kunnen beveiligde pagina's bewerken en kunnen pagina's beschermen (en die beveiliging opheffen) tegen bewerken en verplaatsing.

De beveiliging tegen bewerken kent wat verschillende uitvoeringen:

  • Semi-beveiliging: beveiliging van een pagina tegen bewerken door een anonieme of niet automatisch bevestigde gebruiker.
  • Volledige beveiliging: beveiliging tegen bewerking door iemand die geen beheerder is.
  • Cascading beveiliging:
    • in combinatie met volledige beveiliging: het beveiligen van een pagina tegen het bewerken door iemand die geen beheerder is zorgt het ook voor het beveiligen van op de pagina ingebedde afbeeldingen, als ze tenminste op dezelfde website staan (niet op Commons) en het beveiligt ook de getransclude pagina zolang die getransclude zijn in die pagina (dus een vorm van recursiviteit). Bestanden op Commons of gebruikerspagina's op Meta kunnen niet beveiligd worden door andere wiki's met deze uitbreidende beveiliging, als ze beveiligd worden worden, dan moet er een tijdelijk kopie worden aangemaakt of geüpload van de afbeelding of de gebruikerspagina op de wiki met de originele beveiligde pagina. Een bestand kan wel volledig beveiligd worden op Commons / Meta.
      • Voor MediaWiki 1.23 was 'cascade' beveiliging niet van toepassing op het doel van de bestandsverwijzing, als de doorverwijzing op de lijst beveiligde pagina's (Phabricator:T25542) stond.
    • 'Cascading' beveiliging in combinatie met semi-beveiliging is niet zinnig en dient te worden voorkomen (Phabricator:T10796); transcluded pagina's zijn volledig beveiligd zolang ze transclude zijn (ook hier recursief).
  • Verplaats beveiliging: beveiliging tegen verplaatsing van een pagina door iemand die geen beheerder is.
Procedure
  • Om een pagina te beveiligen, klik op meer dat is een een dropdown menu en kies de optie "beveiligen" (of voeg ?action=protect toe aan de URL adres balk). In de skin Monobook kan ook de sneltoets Alt+= worden gebruikt. U ziet dan een bevestigingsscherm met twee menu's en een checkbox. In het menu kan de beheerder kiezen tegen wiens bewerkingen de pagina beveiligd moet worden tegen de ongeregistreerde gebruikers of alle gebruikers. Hetzelfde kan gedaan worden voor het verplaatsen (hernoemen) van een pagina (het lijkt standaard te zijn voor niet ingelogde gebruikers). Het system kent eerst automatisch bij het verplaatsen dezelfde beveiliging als bij het bewerken is opgegeven. Deze instelling kan zelf dan gewijzigd worden als de gebruiker het vinkje bij de verplaatsrechten weghaalt. De cascading beveiliging wordt ingeschakeld door het aanvinken van een eigen checkbox. Vul de reden in, en bevestig het beveiligen. Dit wordt gelogd.
  • Om de beveiliging van een pagina op te heffen, kies op de bijbehorende tab. U krijgt dan dezelfde pagina als bij het beveiligen, maar de menu's zijn dan al geselecteerd. U hoeft nu alleen de standaardwaarde te selecteren in het menu "Edits" en vervolgens te bevestigen. Hier dient ook een reden van het opheffen van de beveiliging te worden ingevuld. De actie wordt waarschijnlijk gelogd.
Opmerkingen
  • MediaWiki namespace: Pagina's in de MediaWiki namespace kunnen alleen worden bewerkt door gebruikers met het editinterface gebruikersrecht (standaard de beheerders en de interface beheerders). Vanaf MediaWiki 1.32 kunnen JavaScript en CSS pagina's in de MediaWiki namespace alleen worden bewerkt door gebruikers met het recht editinterface en het recht editsitecss of editsitejs (standaard zijn dat de interface beheerders). Deze beperking staat los van de beveiliging op pagina-niveau, deze pagina's kunnen dan toch beveiligd zijn.
  • Edit of view source: Afhankelijk van de status van de gebruiker en de status van de pagina kan een gebruiker een link krijgen om de wikitext te wijzigen of om die alleen maar te bekijken. Als men een volledig beveiligde pagina probeert te bewerken dan komt er een waarschuwing bovenaan de pagina te staan. Als de gebruiker geblokkeerd is dan wordt de link om te bewerken vervangen door een link om te bekijken.
  • Afbeeldingen: Het beveiligen van een afbeelding is grotendeels hetzelfde als dat bij een pagina (zie boven). Bij het beveiligen via de tab op de beschrijvingspagina worden zowel de pagina als de afbeelding beveiligd. Op een beveiligde pagina kan een gebruiker die geen beheerder is, de afbeelding niet terugzetten naar een eerdere afbeelding of de afbeelding met een upload wijzigen.
  • Het ophopen van beveiliging kan een ruwe methode zijn. Als een sjabloon alleen maar beveiligd hoeft te worden omdat het is opgenomen (transclude) in een belangrijke pagina, maar uiteraard ook elders wordt gebruikt dan lijkt het beter om van dat sjabloon dan toch maar twee versies te maken. Een versie beveiligd en de andere niet. Dat is een erg primitieve methode om dit ophopen te voorkomen, de handmatige beveiliging is dan gelijk aan de automatische beveiliging. Het oorspronkelijke idee was op het opnieuw aanmaken van een pagina te voorkomen door een niet bestaande pagina te transcluden. Een voorbeeld van een pagina speciaal voor dat doel is Meta:Protected against recreation. Het beveiligen van een niet bestaande pagina was tot Mediawiki 1.13 niet mogelijk. Daarvoor kreeg men dan de foutmelding "Deze handeling kan niet op deze pagina worden verricht.". Er is ook een bekende fout, waardoor men de broncode kan gaan bekijken, ook al heeft de gebruiker het recht om een pagina met deze beveiliging te bewerken.
  • Misbruikfilters: Als de extensie AbuseFilter is ingeschakeld, dan is de toegang tot bepaalde delen van de interface als ook het aanpassen daarvan beperkt tot de beheerders.
Configuratie
  • welke acties met de beveiliging beperkt kunnen worden, wordt bepaald door de instelling $wgRestrictionTypes .
  • welke rechten vereist kunnen worden via de interface voor beveiliging wordt bepaald door de instelling $wgRestrictionLevels .

Verwijderen

Zie ook: Help:Verwijderen en terugzetten pagina

Beheerders kunnen pagina's en hun geschiedenis verwijderen, maar ook verwijderde pagina's bekijken en terugzetten inclusief hun geschiedenis. Zij kunnen ook afbeeldingen verwijderen, dat kan ook weer ongedaan worden gemaakt.

Procedure
  • Om een pagina te verwijderen, klik op de link delete link op de pagina die verwijderd moet worden. (U kunt ook ?action=delete toevoegen aan de URL adresbalk). In de skin Monobook kan ook de sneltoets Alt+D worden gebruikt. U krijgt nu een pagina waarop u het verwijderen moet bevestigen, ook dient er een reden van het verwijderen te worden ingevoerd. De reden is een uitleg aan de andere gebruikers waarom de pagina verwijderd wordt. Na het verwijderen van de pagina, kan het nog een overlegpagina hebben, die moet ook worden verwijderd. Vanaf MediaWiki 1.39 is er een checkbox waarmee de bijbehorende overlegpagina tegelijkertijd kan worden verwijderd. Elke link naar de verwijderde pagina moet verwijderd of aangepast worden, dat kan per geval worden bekeken.
  • Het verwijderen van een pagina kan ongedaan worden gemaakt, tenminste zolang het in het archief zit. Als de pagina niet opnieuw is aangemaakt na het verwijderen, dan komt er een melding op de pagina die het aantal verwijderde revisies aangeeft. Door hier op te klikken (of op de tab voor het terugzetten van de pagina) wordt er een pagina getoond met alle verwijderde revisies die elk afzonderlijk kunnen worden bekeken. Om een pagina te terug te zetten, klik op de knop Terugdraaien die op de bevestigingspagina staat, dan worden standaard alle verwijderde revisies teruggezet. Vanaf MediaWiki 1.39 kunt u ook tegelijkertijd alle verwijderde revisies van de bijbehorende overlegpagina terugzetten. Het terugzetten wordt gelogd; als niet alles wordt teruggezet dan komt in de log te staan hoeveel er zijn teruggezet.

    Als de beheerder een vorige revisie wil terugzetten maar de pagina is al een actieve revisie dan kan dat door in de geschiedenis naar die verwijderde revisie te gaan. Het terugzetten gaat als boven, met een link.

Opmerkingen
  • Revisies verwijderen
    • Artikel revisies verwijderen
      • Artikel revisies voor het eerst verwijderen: Om een of meer revisies in de geschiedenis te houden of te verwijderen, verwijder het artikel, begin dan de procedure om het terug te zetten. Voor het klikken op de knop "Terugdraaien", vink de revisies aan die u wilt terugzetten, de overige blijven verwijderd.
      • Artikel revisies niet voor het eerst verwijderen: Als er al eerder verwijderde revisies zijn, volg dan de procedure Selectieve verwijdering op Wikipedia.
    • Revisies van afbeeldingen verwijderen: Om een versie van een afbeelding te verwijderen, klik op de linkt (verwijder) naast de versie onder het kopje "Bestandsgeschiedenis". De meest recente versie kan niet worden verwijderd zonder het verwijderen van alle versies.
  • Bewerkingsgeschiedenis samenvoegen: de geschiedenis van twee artikelen kan samengevoegd worden. Om dat te doen, verwijder de pagina waar u de samengevoegde geschiedenis wilt hebben. Verplaats de andere pagina naar de net verwijderde pagina, draai vervolgens alle verwijderde revisies terug. Dit kan niet handmatig ongedaan gemaakt worden.
  • Splitsen van een bewerkingsgeschiedenis: Dit doet u door alle revisies handmatig te verwijderen, draai daarna die revisies terug die tot een artikel behoren (dat kan lastig te zien zijn, het splitsen van een eerdere samenvoeging is erg lastig). Zet daarna de teruggedraaide pagina naar een nieuwe titel, om die revisies te splitsen. Draai de revisies die bij de teruggezette pagina (nu een verwijzing) terug, draai daarna de voorlaatste revisie (voor de verwijzing) terug.

Terugdraaien

Elke gebruiker kan een pagina terugzetten door naar de geschiedenis van een pagina te gaan. Het is het ongedaan maken van een revisie. Beheerders hebben een knop Terugdraaien om dit proces snel af te handelen. Om de bewerkingen van een bepaalde gebruiker ongedaan te maken, dus om de versie van voor diens bewerkingen weer actueel te maken, klik op de knop Terugdraaien op de geschiedenispagina, in de bijdragelijst van die gebruiker of op de verschillenpagina. Dit wordt gebruikt om meerdere bewerkingen die uit vandalisme zijn gedaan, ongedaan te maken. De bewerking zal als kleine bewerking worden geregistreerd, de uitleg van de bewerking wordt automatisch ingevuld op basis van de Terugdraaipagina.

Sysops (en andere gebruikers met het recht "Teruggedraaide bewerkingen markeren als botbewerkingen") kunnen bewerkingen verbergen (bijv. vandalisme) op de pagina Recente wijzigingen. Om dit te doen, voeg &bot=1 toe aan het einde van de URL waarmee de bijdragen van de gebruiker zijn bekeken. Voorbeeld: ...index.php?title=Special:Contributions&target=Username&bot=1. Als het terugdraaien wordt gedaan door op die bijbehorende link op de bijdragelijst te klikken dan worden zowel de bewerking van het ongedaan maken als de bewerking die ongedaan is gemaakt verborgen op de standaardweergave van de Recente wijzigingen. Dit mechanisme gebruikt de markering die oorspronkelijk bedoeld was om e voorkomen dat hoge aantallen bewerkingen door bots de lijst Recente wijzigingen zouden overspoelen, de waarde "bot". Deze bewerkingen worden verborgen van de lijst Recente wijzigingen totdat u de link "bots" aanklikt (dan wordt hidebots=0 gezet). De bewerkingen worden niet verborgen in de bijdragen, geschiedenis, volglijst, enz. De bewerkingen blijven in de database (ze worden dus niet verwijderd), maar ze komen niet meer bij de 'recente wijzigingen' te staan. Het doel van deze functie is het vrij eenvoudig verminderen van de ergernis door een erg effectieve vandaal.

Blokkeren en deblokkeren

Zie Manual:Block and unblock .

Sysop maken

MediaWiki-versie:
1.11

Er is een eenvoudige interface (Special:Userrights) voor het toekennen (grant) van een specifieke gebruikersnaam 'sysop' status of (in MediaWiki 1.11) toekennen / intrekken lidmaatschap van een groep met alle bijbehorende gebruikersrechten, een gebruiker met 'Bureaucraat' status heeft de rechten om dit te doen. De eerst aangemaakte gebruiker bij de installatie zou een 'Bureaucraat' moeten zijn.

In versies van voor MediaWiki 1.11 moest u de wijziging direct in de database doen met MySQL om gebruikers bepaalde rechten te verlenen.

Privileges van ingelogde gebruikers

Gebruikers met gewone toegang, inclusief bezoekers die niet ingelogd zijn, kunnen toch nog veel doen, ook het belangrijkste: pagina's bewerken en helpen met onderhoudstaken. Maar alleen ingelogde gebruikers kunnen bestanden uploaden of de naam van een pagina wijzigen. Among other things, one should also register to hide one's own IP behind the usernames.

Zie ook